Kugos

muya ng kuguson kan tinta nin bilog na pagkamoot
an papel sa tataramon na inda sana an nakakasabot
hahadukan nin may init arog kan kalayo sa alang na dahon
arog kan pagkaminootan kan pampang buda alon
saro-saru minaluwas an liwoy kan pluma
luway luway nagpapahalnas an saiyang gira
nagkakaigwa na naman nin tubig an bobon
na napapano liwat maski ini hararumon
arog kan dignos na pirit magayog
maski mauran buda nagdadalugdog

Narunot Na Pagkamoot

she loves me she love me not

habo nya pa kan choc nut

burak na nabakal mahal

ay sala kinupit palan sa memorial

makulog sa boot an mabasted

look at me totally wasted

what’s wrong being inlove

i did not treat you bad

o sakuyang padaba nyata mo nagibo

ako biyo ngunyan nangirabo

dae mo uyon an sakuyang porma

binakal sa ukay ukay sa daraga

pasensya na kun parong alkampor

dae ko na disinfect nin alcohol

o padaba ko puso ko saimong rinunot

naramog ako nin luha dahil sa pagkamoot

Dahon

ang taon tulad ng dahon sa tag-lagas
natutuyo, nauubos at sa sanga napipigtas
dumaraan, umaalis dala ang kapighatian
luha, takot at kasiyahan
sa paglagas ng mga dahon, isa lang ang nais ko
sana ako ay matira upang sa muling pagtubo nito
kasama kitang tikman muli ang tamis ng buhay

Padre Damaso

Naimbitaran ako sa sarong burunyagan sa Quezon, habo ko man magsayuma ta maraot daa. Alas kuwatro nin maaga nagbyahe kami ni agom pasiring Quezon. Pababa pa sana ako sa sinakayana mi na jeep nadadangog ko na an sermon ni Father Damaso, huna ko ngani may rally sa laog kan simbahan. Pano-pano ki mga pobreng katoliko an simbahan ta saro ining munisipalidad na kadaklan kan tawo paraoma. Pobre kun baga. Nagsimba sinda para magtao nin pasasalamat sa biyaya na nakuwa ninda sa aldaw kan kapaskuhan.

Sa may enotan kan simbahan so arong kan mayor na nananao nin kwarta sa mga kaakian na saiyang nasasakupan. Maray si mayor tan aka isip magtao pero dae ko aram kun sa kaban ito kan bayan o sa sadiri nyang bulsa pero maurag ta bukas an saiyang harong para sa gabos.

Kan nagpoon na so bunyag, sabi ni father “ Total pasko man maglaag kamo ki kwarta  sa ipapanao na sobre, dae ipagbalik kun wara ining laog. ” Uyugon mo an, an bubunyagan nasa 20 na kaakian na an kada saro sang ribo an bayad. 20 mil tulos an makukuwa, wara pa so koleksyon sa misa asin sa sobre. Kaherak man kan mga tawong ini na mga simple an kabuhayan asin kadaklan paraoma. Bako naman donasyon, garo hold up na an nangyari. Imbes na dapat ngani libre na sana an pagbunyag ta pasko man nagi lugod na business. Pwera pa kan bado na sulog kan mga umboy, igwa pang pinanaong bado na kaiba daa sa bayad. Aanohon man ninda ito pagtapos kan bunyag?

Kan nagbubunyag si father, iridalian sa laog ki 30 minutos tapos na so misa na dae lamang nagtao ki sermon para sa mga ninong asin ninang na dapat maging ehemplo sinda bilang panduwang magurang.

Kadaklan sa mga nagsimba iyo sana ki iyo, narumduman ko lamang na kaito kan panahon ni Padre Damaso ginibong instrumento an simbahan ngani mapasunod an mga tawo, hanggang ngunyan padagos pa ining nangyayari.

An simbahang Katolika an pinakamayaman sa gabos, nyata kaipuhan pa maghagad sa mga pobreng ini?

Buhay pa si Padre Damaso hanggang ngunyan.

image credit : 
http://rommelj.wordpress.com/2012/02/11/elias-and-company-portraits-from-noli-me-tangere/

Paalam, Aking Guro

ayokong umiyak
ayoko din malungkot
subalit anong magagawa
mainit ang pumapatak na luha
sa bawat tawa mo
sa bawat ngiti mo
sinong di makakaalala
sa turo mong magaganda
oras ay di nawawalan ng saya
sa tuwing nakaharap ka na sa kanila
ang bawat pangaral
ang bawat mabubuting asal
naging mabuting ina ka sa amin
naging inspirasyon
naging halimbawa

ipagpaumanhin mo kung papatak ang aking luha

paalam aking guro
sa muling pagkikita

Hangga't

hangga't kaya mong tumayo sa pagkadapa,
di ka nila pwedeng tawaging talunan

hangga’t kaya mong ayusin an iyong pagkakamali

di ka nila pwedeng husgahan

hangga’t wala kang naapakang tao

maglakad ka ng nakataas ang noo

hangga’t may kabutihan sa iyong puso

wag kang matakot

Sa Sakuyang Habaga An Gabat

( Istoryang Slippery When Wet and Wild : Strictly Not For Adults Only )

Dali dali akong nag uli, pigbubukod ko na so jeep na sakayan ko. Garo aabutan ako kan uran na ini ay, maitom an dampog. Nadadangog ko so mga uran na nagsusuriyaw, “ For Spartaaaaaaaaaaaaa”. Iyo, ta kakadalagan ko nakapurutol so tsinelas ko na spartan, bata dipisilon maghanap kaini. Habo ko man ki Havaianas ta kun mahabas makulog sa boot. Krssssttttt. Dae lamang nagtaram na makikilat ta masmile kuta na ako pero late na, makabungog an dalugdog. Salamat ta nakasakay man giraray ako. “ Bayad ma’, isa lang Batasan, kasasakay lang .” Three minutes na makulog na an takyag ko kakakawkaw kan pamasahe ko. Dae lamang ki may muyang mag abot kun dae ko pa sabihan so babae na paki abot sa driver. Daeng pakiararaman. Garo mga bungog. Simpleng tawo pa sana an, ano daw kun politiko na an mga ini. Garo so saro ko na midbid na congressman, kan eleksyon garo na anghel sa kaka suyo sa mga botante pag naka tukaw na dae na ki paki aram. Sana bako arog kaan. Kulang ki pakiaram an palibot ta kaya dakul an nagtitios.

Buminagrat na, take note, BAGRAT bako uran kundi bagrat. Dae ko mabilang an uran. Zero visibility. Arog kan mga pasahero sa laog kan jeep na ini, daeng pakiaram. An naheheling sana kun ano an nasa atubangan. Nag baba na ako, pero dae pa nag ooraw an kusog kan uran. Maparos paros pa, narumduman ko lamang kan bagyong Ondoy. Arog man kaini so panahon. Nag sirong ako sa tindahan kan mga DVD, uy ayos may pelikula si Maria Ozawa. Nagbakal ako tamang tama ini atdyan, bata malipot lipot. “ Magakano boss “ hapot ko sa paratindang akin a edad 15. “ Bente lang po” sabay inabot ko so tig pipisong bayad. Nagkagaw kagaw si nonoy, garo magabat na an bulsa nya sa mga sinsilyo. Dae man giraray nag pupundo an uran, nagbalyo ako sa ibong na tindahan asin nagbakal ki sarong long neck na Emperador Lights sabay paluto ki bitis ki manok. May nagkakarigos sa uran, may mga nagdadalagan, igwa man na nagsasalod ki mga balde nganing makatipid gayod sa tubig. Sa saudan na ini kadakol ki makakaon pero bilang sana an pwedeng kumaon. Nakikitawadan an sarong parabakal sa diit na tu’lang na naka tumpok sa karnehan. May aking nag iikit ki sira sa balde ni tiya. May tinderong pig lalansi an parabakal na fresh daa an karne nya maski may palarang pula an saiyang ilaw.

“ Pre’ luto na tong adidas mo ” kinuha ko at sabay sawsaw sa maharang na suka na pano na ki sebo kan barbekyu. Dali dali akong nagdalagan pasiring sa harong sabay sinalang so DVD ni Maria Ozawa. Dae pa ngani nag hahaloy, may nakaputan akong wet asin mahalnas. Nagtirik an sakuyang mata. Kakaibang pagmati an sakuyang namamatian. Sa laog ki haloy na panahon namatian ko liwat ini. Minuklat ko an sakuyang mata. Ay deputa, nagbabaha na sa laog kan harong. Dali ko na ginadan an main switch. Inapod ko si ermano asin pina alsa enot so DVD player na nakasalang pa si Maria Ozawa. Di baling madumog so ibang gamit bako sana so DVD. Sinakat mi sa second floor gabos na gamit, natada na sana so cover kan DVD na dumog na. Nagdu’ngaw ako sa luwas asin naheling an garo na Pacific Ocean na tinampo, garo may nag ihi na hegante. Kadakol na naman na pig aanod, basura, mga dahon. Pati mga pangarap na simple inanod na kan baha. Suminakat kami sa atop. Inanod na gabos mi na gamit, an naisalba ko sana an DVD ni Maria Ozawa. Nabos gabos na pinundar ni paderes kan nasa Saudi pa ini, an mga sapatos, ang mga picture na wara na akong kopya, an mga medalyang nakuwa ni ermana kan Buwan ng Wika, an mga CD, libro, bado, tukador, kasirola, kawali, arinola. So motor ni ermano na ba’gong bakal, ay hulugan palan inanod na man. Dae ko na mabilang kun perang harong na winasiwas kan baha, kun perang buhay na naman an inutang kaini. Mga negosyong nalugi. Mga inanod na pasadiri asin mga pangarap.

Pigtatakigan ako sa ibabaw kan atop. Kakaibang pagmati na haloy ko ng dae namatian. Dumugon ako. Naubos gabos na gamit. Saro sana an naisalba ko, an DVD ni Maria Ozawa. Kugos kugos ko pa. Dae ko aram kun sisay an babasulon. An sadiri ko. An mga pulitiko na nangako na pagseserbehan kita pag nasa pwesto na. An mga tao sa palibot ko na daeng disiplina sa pagtapok ki basura kun maski saen. An diyos ta nata pinabayaan na mangyari ini?

Bako pa ngani ini bagyo, simpleng uran na dara sana kan habagat.

Kinupo ko na sana si Maria Ozawa maski daeng init akong namamatian.

Dae Pagbasahon : Sige Lugod, Basaha Na

              

                Atab pa kan nagsakay ako sa FX pasiring sa Quiapo, aw inda kun ano an naglaog sa alimantak ko ta na-isipan ko na mag lamyerda. Pagkalipas ki perang minuto nakasakay man giraray ako, nagtatagdo an sakuyang daplos pagkatukaw ko. Dae ko aram kun natutunaw ako sa sobrang init o naruru’mit na ako sa kataning ko na nalingawan gayud mag dyeta. Busy an kada muro sa kakapindot kan saindang mga cellphone, dae na namangnuhan na may naligis na sarong aki. Sige man giraray an pindot, so saro sige an kuwa ki ladawan, baad ilalaag sa Facebook nya. Naheling ko an sarong tarpaulin ki sarong pulitiko na sabing “ A PROJECT OF YOUR HONORABLE MAYOR “, a project of your honorable mayor? Huna ko kwarta mi an hale sa samuyang buwis nata ta pangaran mo an nakalaag?

                Tinurugan ko so byahe ta trapik sa may bandang Araneta Avenue, naglalaag daa sinda ki underpass para sa matuwid na daan. Dae ko aram kun talagang sementado na an dalan pasiring sa pag asenso o pigtatapalan sana ki espalto nganing dae maheling an lubak. Pero dakul man giraray an nadadalinas. Nagimata akong lagpas na sa dapat ko na bababaan, Liwasang Bonifacio na palan ako, ay hamag sana an. Buminaba ako asin naglakaw na sana pasiring sa Quiapo, atab pa man asin magayon an panahon. Mainit asin maparos paros. Naagihan ko so sarong salog na kolor tsokolate na, dakul an naglalataw lataw. May plastic, may basura, water lily, gadan na ayam, gadan na ikos, gadan na kino. Nangalagkalag ako baad may maheling ako na gadan na tawo, wara man. May nakasurat na “Buhayin Natin Ang Ilog Pasig ” sa sarong parte kan riprap. Haluyon na panahon na pigbubuhay an salog na ini, garo na baga ini nasa ICU. Pigoperahan na, pig harale na so mga informal settler, ain pigpunduhan na kan gobyerno asin mga pribadong organisasyon. Iyo man giraray. Kun baga sa tawo, comatose na an salog na ini. Saen daw napaduman so kwarta na pinundo digdi? Binulsa? Nasayang lang sa wara? Comatose man giraray an salog na ini. Sayang kan effort, sayang kan kwarta, sayang kan oras.

                Sa wakas. QUIAPO. Ano an sikat sa Quiapo pwera kan simbahan? Ang nagkalat na MAGIC POTION, pamparegla, delay an regla, gayuma, pampa virgin. Huh? Pampavirgin, iyo dakulaon nakasurat. Pwede gayud ining gamiton kan mga lusyang na, garo man sana teenager na dae pa nagisi so hymen. Pero an pamparegla na an front man sana an kan herbal na pampalaglag. Iyo. Tama an dangog mo, pang abort. Mga pampahid sa rayuma, buni, alipunga. Bulong sa naungman. Sa sarong lugar kun saen harani sa simbahan yaun man an alipores ni Taning. Anting anting, buntot pagi, pangontra sa aswang, likido ki kobra, pampahid na lana ( inda kun igwa so piglalahid kan manananggal ) asin kun ano ano pang pampahale ki maraot na ispritu asin malas. Sa heling ko bako ini epektibong pam palayas ki karautan ta mismong sa gilid sinda kan simbahan nagkukuta. Naglakaw ako pasiring sa Lacson underpass, nakahigda an mga aking huba asin mga urusingon. Nagtuturo an sipon asin dae mo na maaraman kun ini kalansay na buhay o buhay na kalansay. Naghahagad ki piso para may pambakal daa ki tinapay. Ginawgawan ko man sabay dalagan sa sarong lalaki na sa tantya ko tugang nya. Nagbalyong tinampo asin diretso sa sarong harware, pagbalik may darang plastic na an laog sa ona ko Jelly Spread. Sininghot ni nonoy so rugby sa laagan, sayang kan piso ko. Ako pa so rason na nadagdagan so pambakal nya ki rugby.

                Nagbaba na ako sa pig aapod ko na HAGDAN TUNGO SA KAHIRAPAN, yaraun digdi natitipon an mga paralimos. Gurang. Aki. Babae.Lalaki. Bakla.Tomboy. Mga nakahigda sa hagdan. May turog, may nagkakanta. May buta. Mga pinabayaan na kan saindang pamilya, kan saindang gobyerno. Sa katahawan kan underpass kadakol an mga pigpapabakal na kun ano ano. Inda ta wara na so tindahan digdi kan vibrator, dildo, sex toys, bolitas asin pirok kan kambing. Igwa pano kaitong sarong killjoy na nagreport ki Tulfo kaya sinda na raid. Nagluwas ako sa may parte kan Quezon Ave, sa may hampang kan Greenwich. Nagpasiring sa likod kun saen talamak an pagpapabakal ki piniratang DVD, CD, VCD. “ Boss DVD DVD “ apod sakuya kan sarong nagtitinda, “ May bago kami, bold ba? Meron kami Katrina at Hayden ”. Kahampang an sarong kaunan kun saen nagkakaon an mga bundat na pulis ki mami buda tinapay. Nagbalik ako sa Plaza Miranda kun saen nagkalat an mga para tinda ki maski ano, pang gadan ki kino, panghale ki bara, lobo, kawatan, burak, tinapa, prutas, gulay, aki. Iyo, aki. Pero dae ko sigurado kun totoo na may pigpapabakal na aki. May mga aki na sigeng durudalagan na daeng kalson, pigbubukod ang mga naglalayog na langaw. Haen na daw so mga magurang kaini.

                Sa likod kan simbahan nagkalat man ang mga pigpapabakal na rosaryo, rebulto, palaspas, kandila, altar, bracelet buda kun ano ano pa na patungkol sa diyos. Narumduman ko na nadagit si Kristo kaito kan kadakol na nagtitinda sa sambahan kan saiyang Ama. Ano daw kun buhay ngunyan si Kristo? Ano daw an sasabihon nya sa mga namamahala kan simbahan?  Nagdiretso ako pasiring sa Paterno, sa mga laboratoryo asin bakalan ki mga salming sa mata. Dakul digdi. Ibong ibong an mga tindahan. Pila pila an mga laboratoryo. Kun gurano man kadakol an pagpapalinaw sa mata iyo man kun gurano kita buta sa mga naheheling ta sa palibot. Nagkalat an mga basura, mga taong grasa asin mga tambay na daeng trabaho. Alas dyes na palan, mamahaw daw muna ako. Diretso ako pasiring sa Carriedo, surusuan an tawo. Sale palan sa SM Quiapo, saro sa mga bako na sikat na SM. Nagkaon ako sa may gilid kaini. Basog na pero naheheling ko kun gurano kagutom an tawo sa palibot ko. Gutom sa pagkamoot ki sarong pamilya, gutom sa serbisyo kan gobyerno. Basug basug na man an nasa pwesto, na sa sobrang kabasugan, tinurugan na ninda an saindang nasasakupan. Paminsan minsan nakakatana man an saindang mga nasasakupan ki pakaon ki lugaw na dae bangot. Arog kan buhay minsan may siram, minsan wara.

                Ugto na pero imbes magkaraon, beer an nasa lamesa sa sarong KTV bar. Mga sintunadong boses na nagngangaw ngaw sa kanta ni Frank Sinatra. Mga suka na nagkalat sa salog. Baad pigtakasan ninda an saindang problema sa pag inum pero pag naubatan na mas malala na problema ta nakapasa ki gamit sa KTV bar.  Mapait daa an problema kan buhay, mapait man an beer pero masiram pag malipot.

                Napagal na ako kakatalibong, nag desisyon na akong umuli. Nag agi liwat ako sa simbahan. Inapod ako ki sarong manghuhula. Itago ta na sana siya sa ngaran na Madam Auring. Gurang na pero may alsom pa daa siya. Si Madam Auring an pinaka makapangyarihan na nilalang sa mundo gamit an pagbasa kan saimong palad. Aram nya an mangyayari saimo. Tuminukaw ako ta pagal naman akong kaka talibong. Kinaputan nya an sakuyang kamot asin hinapot an pangaran ko. Ini an manghuhula na dae mahulaan an pangaran ko. Sa kantidad na P50, kaya nya daang maaraman an sakuyang future. Game sabi ko. Tinaas an saiyang kamot na garo nag aagda ki mga spirits, sana bako ispiritu ki gadan na kongresman an makuwa kaini. Kaya nya man daang ikulam an mga kaiwal ko. Oragon si tiya. Di payt man ako.Magiging mayaman daa ako buda magkakaigwa ki dakol na aki. So enot baad iyo, mayaman ako pero so panduwa alanganin si tiya ta sabi kan gobyerno maipapasa na daa so RH Bill. Baad dae ko na padakulon an guwapo ko na lahi. Tama na gayod na diit sana kaming guwapo. Kun dinagdagan ko pa gayon so bayad ko baad naaraman ko kun saen nakalubong so Yamashita Treasure. Kaya lang ngunyan ko na sana naisipan.

                Nagigiulok akong naglakaw pasiring sa sakayan kan FX. Garo nalansi ako ni Madam Auring. Nasaruan ako. Dae ko aram kun nag palansi ako o talagang linansi ako. Naglalansihan. Nalansi. Nadaya. Dae mo naman ini malilikayan, siguro kaito nadaya man sinda, ngunyan naman an pagkakataon na mandaya sinda.

                Sa bandang katapusan, sadiri ta man sana an piglalansi ta. An pigdadaya sa arog kaining proseso. Pagmati ko dara ko an gabat kan mundo. Sa kadakol tang tawo na nasyon na ini, saro sana ang nasa isip ko ngunyan.

                “ dae ko na sana isipon, garo so may magiginibo man ako “

…. naglakaw na sana ako pasiring sa sakayan na garo warang nangyari.

pinoylakwatsero.com

An Babae Sa Tulay

banggi na 

nagpapalayog kan aso

sa may tulay

markado ki pulang lipstick

mahamot an parong

pigapaypay an kada nag aagi

nganing may pambakal ki bulong

sa umboy na may helang

pauli na

an babae sa tulay

Pighahalat Ko Na Ika

pighahalat ko na an aldaw na makukugos ta ka,
an maheling an ngirit mo sa pagka aga,
madangog an saimong hibi asin ulok
an maparong an saimong hamot

pighahalat ko an aldaw na kakantahan ta ka
asin ibabayle sa kansyon kan gayon kan bikolandia
sa sakuyang daghan ika sakuyang kukuguson
hanggang sa pagturog mong hararom

pighahalat ko an aldaw na iyan